Energietransitie en de Omgevingswet: overzicht en tips

Op 8 november verzorgen Thijs Sommers en Rachel Hoeneveld een online cursus over de Energietransitie en de Omgevingswet. Met ons gingen zij alvast in gesprek over deze twee onderwerpen.

Wie zijn Thijs Sommers en Rachel Hoeneveld in het dagelijks leven? 
Rachel is legal consultant in het omgevings- en energierecht en adviseert overheden en marktpartijen over de juridische aspecten van duurzame gebiedsontwikkeling en projecten in de fysieke leefomgeving, zoals de aanleg van warmtenetten en duurzame woningbouw. Rachel adviseert overheden bij de aanpassing van hun werkprocessen aan de aanstaande Omgevingswet. Vanuit haar ervaring als advocaat heeft zij extra aandacht voor de processuele vereisten van projecten en de onderbouwing van keuzes die stand houden bij de rechter.

Thijs heeft een achtergrond als Planoloog en staat met zijn voeten in de klei bij de ontwikkeling van duurzame energieprojecten voor private en publieke opdrachtgevers. Voor verschillende RES regio’s is Thijs betrokken bij onderzoek en advisering naar omgevingseffecten. Daarnaast is Thijs lid van de Taskforce Omgevingswet binnen Royal HaskoningDHV en adviseert hij diverse gemeenten over implementatie van de Omgevingswet.

De energietransitie is één van de thema’s waar jullie je mee bezig houden. Wat houdt die transitie precies in en wat maakt dat dit een grote uitdaging is?
Kort gezegd is de energietransitie de overgang van een fossiel systeem naar een duurzaam energiesysteem. En dit is een transitie omdat er sprake is van structurele verandering in wetgeving, organisaties, denkwijzen, technologieën en verdienmodellen. Die veranderingen beïnvloeden en versterken elkaar. De energietransitie heeft hiermee een grote impact op de samenleving en de leefomgeving. Een transitie vraagt hierdoor om tijd. Het nieuwe IPCC rapport maakt eens te meer duidelijk dat de tijd dringt. De grootste uitdaging is dus om tempo te maken, maar wel binnen wettelijke en maatschappelijke kaders. Kortom, verstandig versnellen.

Hoe verhoudt die energietransitie zich dan weer tot de Omgevingswet?
De ambities op het gebied van energietransitie en warmtetransitie zijn hoog en tegelijkertijd is de invoering van de Omgevingswet een complexe uitdaging gebleken. Het wordt wel eens vergeten maar de transitie naar een duurzame samenleving is een van de aanleidingen voor de Omgevingswet, en is bovendien verankerd in het maatschappelijke doel van de wet. De instrumenten van de Omgevingswet bieden overheden handvatten om de energietransitie en warmtetransitie aan te pakken en te bestendingen. De Omgevingswet gaat uit van een samenhangende benadering van de leefomgeving, met participatie als belangrijke pijler. Dit geldt ook voor het Klimaatakkoord. Implementatie van de Omgevingswet kan hiermee een vliegwiel zijn voor nieuwe vormen van samenwerking die noodzakelijk zijn voor de versnelling van de energietransitie.

Zijn alle veranderingen voor betrokkenen nog overzichtelijk? En hebben jullie tips voor mensen die dat overzicht zoeken?
Kenmerkend voor een transitie is dat de panelen steeds verschuiven, en hét overzicht niet bestaat. Onze tip (en focus van de cursus) is daarom om je te richten op de invloedsfeer die je als jurist of beleidsmedewerker zelf hebt. Deze is soms groter dan je denkt, en het kan helpen om het blikveld te verruimen. Wij schetsen daarom uiteraard de context en (juridische) kaders. Maar tijdens de cursus zoomen we ook in naar het niveau van praktische tips die direct toepasbaar zijn.

Jullie verzorgen dit najaar samen een online cursus over Energietransitie en Omgevingswet. Wat maakt dat jullie daar dé docenten voor zijn?
Dat zit hem juist in de combinatie van onze kennis en ervaringen. De juridische expertise van Rachel in relatie tot de te volgen procedures gecombineerd met de praktische kennis en ervaringen van Thijs. En niet in de laatste plaats doordat wij erg betrokken zijn bij het onderwerp, en er ontzettend veel zin in hebben!