"Het is van groot belang dat politie, OM, de advocatuur en de RM op de hoogte zijn van de technische mogelijkheden."
Wie is Lex Meulenbroek en waar houd je je in het dagelijks leven mee bezig?Ik ben DNA-deskundige bij het Nederlands Forensisch Instituut (NFI). Ik werk bij de afdeling die zich bezighoudt met het onderzoek van humane biologische sporen en DNA-onderzoek. Ik rapporteer de bevindingen van het onderzoek. Daarnaast houd ik mij bezig met kennisoverdracht van ons vakgebied aan professionals in de strafrechtketen en andere direct betrokkenen, onderwijsinstellingen, en aan de samenleving. Dat doe ik op verschillende manieren, zoals het geven van cursussen, workshops en lezingen, het schrijven van artikelen en boeken, en het geven van interviews aan de media.
Je bent werkzaam voor het NFI als dna-deskundige. Wat houdt dit precies in?
Als DNA-deskundige coördineer en rapporteer ik het forensisch DNA-onderzoek in strafzaken. In de rapportage staat welk onderzoek is uitgevoerd en wat de resultaten en conclusies hiervan zijn. Een groot deel van mijn tijd besteed ik aan vakinhoudelijke kennisoverdracht. Forensisch onderzoek, en zeker forensisch DNA-onderzoek, ontwikkelt zich razendsnel. Het is van groot belang dat politie, Openbaar Ministerie, de advocatuur en de rechterlijke macht op de hoogte zijn van de technische mogelijkheden en onze rapporten kunnen doorgronden.
In jouw rol als dna-deskundige ben je betrokken bij strafzaken. Is de rol van forensisch deskundigen gedurende de jaren veranderd? En zo ja op welke manier?
De rol van forensisch DNA-deskundigen is niet veranderd. Wij coördineren en rapporteren het onderzoek van humane biologische sporen en het DNA-onderzoek. Het onderzoek gebeurt doorgaans in opdracht van de politie, OM, advocatuur of rechterlijke macht. Het is onze taak de informatie die het onderzoek heeft opgeleverd zo duidelijk mogelijk te delen met de strafrechtketen. Ik doe dit werk al sinds 2004 en zie hoe ons vakgebied zich als maar verder blijft ontwikkelen. En die ontwikkelingen gaan razendsnel, waardoor de mogelijkheden toenemen. We kunnen nu zo veel meer dan in de tijd dat ik met dit werk begon.
Vanuit het NFI verzorg je een deel van de Sdu cursus Forensisch DNA onderzoek. In die cursus wordt ingegaan op de uitvoering van dna onderzoek en de bruikbaarheid ervan in strafzaken. Wat probeer jij, zonder teveel op de inhoud in te gaan, zoveel mogelijk mee te geven aan strafrechtadvocaten?
In de cursussen die ik geef, bespreek ik de essenties van het forensisch DNA-onderzoek. Dat doe ik heel praktijkgericht. Van de vraagstellingen aan de deskundige, wat het onderzoek inhoudt, wat de gerapporteerde resultaten en conclusies betekenen tot en met het beschouwen van deze resultaten in de context van de zaak. Na een cursus kan de advocaat het deskundigenrapport doorgronden. Met de verkregen kennis over forensisch DNA-onderzoek is het voor de advocaat ook eenvoudiger te beoordelen welke vragen er nog kunnen worden gesteld over bijvoorbeeld aanvullend onderzoek.
Hoe belangrijk is het, denk jij, dat advocaten weten wat de mogelijkheden en onmogelijkheden zijn van forensisch dna onderzoek?
Ik vind het belangrijk dat advocaten op de hoogte zijn van de nieuwste inzichten en ontwikkelingen van forensisch DNA-onderzoek. Dit is nodig om een optimale verdediging te kunnen voeren. Ik geef regelmatig cursussen en lezingen voor politie, OM en rechterlijke macht. Dit zou ik graag ook meer voor advocaten willen doen. Wat mij opvalt is dat het nogal eens voorkomt dat cursussen bedoeld voor de advocatuur niet doorgaan omdat er te weinig deelnemers zijn. Dat verbaast mij wel. Wellicht speelt bij de advocatuur de behoefte aan deze kennis pas met name wanneer in een specifieke zaak DNA-onderzoek van belang is. En zoekt men dan de verdieping, op wat voor manier dan ook. Ik vind het van belang dat alle procespartijen een gelijkwaardig kennisniveau hebben van deze forensische expertise.
Dit meewerken aan cursussen is heel anders dan je reguliere werk neem ik aan. Wat is het dat het overdragen van kennis voor jou belangrijk of interessant maakt?
Het overdragen van vakinhoudelijke kennis is een belangrijk onderdeel van mijn werk. Ik vind het leuk en een uitdaging om ons vakgebied zo helder mogelijk uit te leggen aan eenieder die zich er vanuit professie of belangstelling nader in wil of moet verdiepen. Forensisch DNA-onderzoek is een zeer fascinerend en intrigerend vakgebied en speelt in veel zaken een cruciale rol. Om eenieder die dat wil hierin mee te nemen schrijf ik hierover ook boeken. Daarbij betrek ik politiemedewerkers, officieren van justitie, advocaten, rechters, DNA-deskundigen, en ook slachtoffers, nabestaanden en veroordeelden. Zo ga ik in mijn onlangs verschenen boek ‘DNA Zoekmachine’ uitgebreid in op de mogelijkheden en ontwikkelingen van DNA-databanken. Dit doe ik aan de hand van zaken waarin DNA-databanken een cruciale bijdrage hebben geleverd aan het oplossen van strafzaken en aan het identificeren van onbekende doden.
